Αρμονία 2020
ΜΕΛΩΔΙΚΟ ΘΕΜΑ
ΤΟΝΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ
Επιλέγω να διαμορφώσω την εναρμόνιση σύμφωνα με το ακόλουθο βασικό τονικό σχέδιο. Στο πρώτο μέρος (μέτρα 1 έως 10), θα κινηθούμε από την περιοχή της δεσπόζουσας (βαθμίδα V) στην περιοχή της υπομέσης ή επιδεσπόζουσας (βαθμίδα vi). Είναι το μέρος της τονικής απομάκρυνσης. Στο δεύτερο μέρος (μέτρα 11 έως 18), θα επιστρέψουμε στην τονική θέση (βαθμίδα I). Επομένως, το σχήμα V-vi - V-I και συνολικά V-I αποτελεί τη βασική τονική διαδρομή. Μπορούμε να παρατηρήσουμε ακολούθως (στην τετράφωνη εναρμόνιση) πως η τονική βαθμίδα εμφανίζεται είτε διαβατικά είτε ενσωματωμένη σε αλυσίδες πεμπτιακής κίνησης. Αποδυναμώνεται έτσι ο τονικός της ρόλος, προκειμένου να ενισχυθεί το τονικό ενδιαφέρον για την καταληκτική πτώση.
Ειδικότερα, για το πέρασμα από τη δεσπόζουσα (V) στην τετάρτη βαθμίδα της επιδεσπόζουσας (iv of vi), δηλαδή από τη συγχορδία E στη συγχορδία Bm, αξιοποιείται η ενδιάμεση τρίτη. Είναι η συγχορδία Gm (ελάσσονα υποτονική bvii) ή η ελαττωμένη κοινού φθόγγου με τη δεσπόζουσα Εο (cto of V). Θα διαπιστώσουμε ότι αυτές οι τριτιακές μεταπλάσεις υλοποιούνται με ελαχιστοποιημένη (φειδωλή) βηματική κίνηση: μετάπλαση E-Eo-Gm-Bm.
Η εναρμόνισή μας μπορεί τώρα να ολοκληρωθεί, εάν προσεγγίσουμε τους προαναφερόμενους συγχορδιακούς πόλους ή δευτερεύοντες συγχορδιακούς στόχους με κινήσεις κατά την ισχυρή φορά του κύκλου πέμπτης (ανιούσας καθαρής τετάρτης ή κατιούσας καθαρής πέμπτης). Έτσι στα μέτρα 2-4, προετοιμάζεται η επανάληψη της δεσπόζουσας (V). Στα μέτρα 4-7 προετοιμάζεται η ελάσσονα υποτονική (bvii), η οποία εξυπηρετεί την τριτιακή (φειδωλή) μετάπλαση. Στο μέτρο 8 τονίζεται η τετάρτη της επιδεσπόζουσας (iv of vi). Ολόκληρο το δεύτερο μέρος θα μπορούσε να ειδωθεί ως πεμπτιακή κίνηση που τονίζει την υποδεσπόζουσα, η οποία εκκινεί τη διαδικασία της τελικής πτώσης. Η σειρά των συγχορδιών, στα μέτρα 11-15, είναι: G#7-C#7-F#+-B7-E7-A7-Dm. Κατά την τελική πτώση, η δεσπόζουσα συγχορδία του μέτρου 16 προσεγγίζεται από δύο συγχορδίες: την υποδεσπόζουσα Dm (iv, σε πρώτη αναστροφή) τη γερμανική δεσπόζουσα F7 (bVI7, σε τρίτη αναστροφή). Καθυστερείται δε από το πτωτικό 6/4 της τονικής.
ΤΕΤΡΑΦΩΝΗ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ
